praten seksualiteit begeleiders 

De laatste jaren wordt het onderwerp 'seksualiteit en verstandelijke beperking' gestript en ontdaan van een aantal vooroordelen. Mensen met verstandelijke beperkingen hebben recht op seksualiteit en op ondersteuning en voorlichting, en instanties hebben de plicht om een beleid hierrond uit te stippelen. Dit boek werd ontwikkeld door Paulien van Doorn, seksuoloog bij de Nederlandse Vereniging voor Seksuologie, en Anja Janssen, orthopedagoog en gezondheidspsycholoog, op basis van jarenlange praktijkervaring en verschillende theorieën. Het pakket bestaat uit een begeleidersboek, een werkmap voor cliënten en een sekswoordenboek. De inhoud bestaat uit twee delen, waarbij deel één noodzakelijk wordt geacht. Hierin wordt o.a. een 'seksueel [lees meer] zelfportret' gemaakt en krijg je basisinformatie over de lichamelijke ontwikkeling, intimiteit en gevoelens. Voor sommige cliënten zal dit voldoende zijn en kan onmiddellijk afgesloten worden met het laatste hoofdstuk, waarin o.a. opnieuw een 'seksueel zelfportret' wordt gemaakt en waardoor dus het nieuw aangeleerde gevisualiseerd wordt. Voor sommige cliënten zal meer ondersteuning nodig zijn, waarbij dan kan gekozen worden uit thema's van deel twee: 'De puberteit', 'Seks met jezelf' en 'Seks met een ander'. Elk thema bevat een aantal onderwerpen, waarbij meestal enkele verschillende werkvormen worden meegegeven, met bijpassende losse werkbladen voor cliënten. De cliënt stelt dus zijn persoonlijke A4-kaft samen, waarin de informatie steeds kan herbekeken worden en indien nodig, naast de bijgeleverde stickers, met aangepaste foto's of pictogrammen kan worden aangevuld. De toegepaste technieken zijn niet nieuw, maar hebben hun belang dan ook voldoende bewezen voor mensen met een lichte tot matige verstandelijke beperking vanaf 12 jaar: kleine hoeveelheden informatie, positieve bekrachtiging, trainen van communicatievaardigheden, inoefenen van situaties en visuele communicatie.

Praten over seks is visueel aantrekkelijk en duidelijk voor cliënt en hulpverlener. Een hulpverlener die zijn cliënt op cognitief en emotioneel vlak goed kan inschatten, gaat vlotjes aan de slag, maar kan indien gewenst ook trainingen volgen. De auteurs hebben alles in het werk gesteld om dit moeilijke onderwerp voor zoveel verschillende cliënten toch vlot op maat aanpasbaar te maken: ze schreven vanuit hun eigen praktijkervaring en dus cliëntgericht, ze opteerden voor meerdere mogelijke werkvormen, er zijn additionele thema's beschikbaar en er wordt steeds voor een individueel gesprek gekozen. Praten over seks wordt voldoende theoretisch omkaderd, maar is bovenal een regelrecht praktijkboek voor de hulpverlener (of eventueel de leerkracht of ouder) en de cliënt. [Ann Vertongen]
Copyright (c) Vlabin-VBC2008http://www.deleeswolf.be